بررسی مقایسه ای نتایج سل بلاک و سیتولوژی در مایعات ارسالی به بیمارستان حضرت رسول اکرم(ص) در سال ۱۳۸۲

زمینه و هدف: امروزه اهمیت تشخیص صحیح و زودهنگام بیماری ها و پیشگیری از حوادث ناشی از امراض، بر کسی پوشیده نیست. یکی از را ه های صحیح پیشگیری، تشخیص زودرس بیماری ها است. در میان روشهای موثر و اقدامات صددرصد مفید، بررسی های سیتولوژیک قرار دارد. با آشنایی با تغییرات اولیه خصوصیات ریخت شناسی سلولها شاید بتوان قبل از آنکه بیماری اشکال بالینی خود را نشان دهد، آن را تشخیص داد و به درمان موثر اقدام نمود. در این مطالعه نتایج نمونه های سیتولوژی مایعات با نتایج سل بلاک آنها مقایسه شد تا مشخص گردد نمونه های سل بلاک تا چه حدی می توانند تکمیل کننده نتایج نمونه های سیتولوژی باشند. روش بررسی: در 300 بیمار که در سال 1382 به یک بیمارستان تهران مراجعه کرده و تحت آسپیراسیون و یا لاواژ قرار گرفته بودند، بررسی انجام شد. از نمونه های این بیماران، لامهای سیتولوژی و سل بلاک تهیه شد و نتایج در گروه ها با هم مقایسه شدند. سپس نمونه ها به 5 دستــه عمــده تقسیم شدند: 1- تغییرات التهابی 2- تغییرات بدخیم 3- تغییرات مشکوک(suspicious) 4- منفی از نظر بدخیمی(negative for malignancy) 5- lymphocytic rich یافته ها: نمونه های سیتولوژی و سل بلاک مایعات مختلف بدن با هم مقایسه شدند. بیش ترین نمونه های دریافتی، شامل مایع پلور و پریتوئن بود. در درجه بعد شایع ترین نمونه های دریافتی، برونکوآلوئولار لاواژ و آسپیراسیون تیرویید بودند. 53% از جوابهای سیتولوژی و 2/54% از جوابهای سل بلاک، از نظر بدخیمی، منفی بودند. 9/31% از جوابهای سیتولوژی و 5/21% از جوابهای سل بلاک، نشان دهنده التهاب مزمن بودند. درصد جوابهای مشکوک(suspicious) در سیتولوژی، 3% و در سل بلاک، 2% بوده است. درصد جوابهای بدخیمی(malignancy) در سیتولوژی و سل بلاک، 4% بوده است. مابقی مربوط به جوابهای bloody، unsatisfactory و insufficient بــود کــه در شمــارش محســوب نگردید. در ضمن در مورد جوابهای بدخیمی، به عنوان gold-standard، از جواب بیوپســی استفــاده شــد که در مورد سیتولوژی، حساسیت، 5/54% و ویژگی آن 5/98%(00/0=pv)، در مــورد سل بلاک، حساسیــت، 70% و ویژگــی آن 8/97% بــود(00/0=pv). ارزش پیشگویــی مثبــت در سیتولــوژی (positive predictive value=ppv)، 60% و ارزش پیشگویی منفی(negative predictive value=npv)، 1/98% بوده است. ارزش پیشگویی مثبت در سل بلاک، 50% و ارزش پیشگویی منفی، 9/98% بوده است. در مورد پلورال افیوژن، ویژگی(specifity)، 99% و حساسیت(sensitivity)، 3/33% بوده است و pvalue مربوط به آن 000/0 بوده است. در مورد جوابهای بدخیمی در سل بلاک، در پلورال افیوژن، حساسیت و ویژگی 100% بوده است و pvalue آن 002/0 بوده است. ارزش پیشگویی مثبت و منفی در مورد سیتولوژی پلورال افیوژن به ترتیب 50% و 98% بوده و در مورد جواب سل بلاک، 40% و 100% بوده است. جوابهای مایع آسیت با جوابهای بیوپسی آنها مقایسه شد که در مورد سیتولوژی، حساسیت، 4/71% و ویژگی، 9/98% با pvalue 000/0 بوده است. ppv و npv در مورد سیتولوژی آسیت به ترتیب 3/83% و 9/97% بوده است. در نهایت برای پی بردن به توافق سیتولوژی و سل بلاک از test of agreement استفاده شد و کاپای آن 977/0 محاسبه شد که نشانگر توافق مناسب است(000/0=pv). نتیجه گیری: بین جوابهای سیتولوژی و سل بلاک همخوانی مناسبی وجود داشت، اما در مورد جوابهای بدخیمی در سیتولوژی، ویژگی از حساسیت بالاتر بود؛ این به این معنا است که با بدست آوردن جواب مثبت در سیتولوژی می توان مطمئن بود که جواب بیوپسی، آن را تایید می کند ولی حساسیت این روش پایین بود چون بعضی از موارد بدخیمی در سیتولوژی، می تواند مورد اغماض قرار گیرد پس به دلیل موارد منفی کاذب بالای جواب سیتولوژی بخصوص در موارد جوابهای بدخیم باید از روشهای کامل تری مثل سل بلاک استفاده کرد.